In de ledenvergadering van afgelopen vrijdag 24 maart, gaf onze imker Maud een ware masterclass over het houden van bijen. Hieronder volgt voor iedereen een samenvatting van deze leerzame presentatie.

Soorten bijen

Maud begon haar verhaal met de verschillende soorten bijen. Het merendeel van een volk bestaat uit werksters, vrouwtjes bijen, er is 1 koningin en er zijn ook een aantal darren, mannetjes bijen.

De koningin leeft in de kast en komt hier alleen uit voor een zogenaamde bruidsvlucht, om bevrucht te worden, dit gebeurt hoog in de lucht, hierbij wordt ze door meerdere darren bevrucht en het zaad slaat de koningin op. De koningin legt de eitjes en voegt hier al dan niet zaad aan toe, een bevrucht eitje wordt een werkster een onbevrucht eitje wordt een dar.

De werksters zijn voor het verzorgen van de eitjes en larven in de kast en halen nectar en stuifmeel buiten de kast, ze hebben 3 weken “kast-dienst” en 3 weken dat ze uitvliegen en daarna gaan ze dood.

Darren zijn er voor de bevruchting en kunnen helpen met het indikken van de nectar voordat deze wordt verzegeld als honing. Ze hebben niet veel functies in de kast dus als het volk zich klaarmaakt voor de winter worden alle darren uit het volk verjaagd (waarbij ze dood gaan, ze kunnen in de winter namelijk buiten niet overleven).

Moer-loos volk

Als er geen koningin meer in de kast aanwezig is (een moer-loos volk) dan kan er een nieuwe koningin “gemaakt” worden als er eitjes aanwezig zijn. De werksters gaan dan een aantal eitjes ander voedsel geven, de zogenaamde koninginnegelei, en hierdoor groeit een eitje uit tot koningin, ook wordt de cel uitgebouwd zodat deze groot genoeg is voor een koningin.

Ze zorgen altijd voor meerdere koninginnen, zodra de eerste geboren wordt gaat deze koningin een geluid signaal uitzenden zodat de andere koninginnen (die nog in de dop zitten) dit horen, ook zij gaan signalen uitzenden (dit klinkt anders omdat het geluid in de dop geproduceerd wordt). De koningin die al rond loopt weet dat er spoedig een nieuwe koningin geboren gaat worden en zal de kast verlaten.

Als imker kun je hierop ingrijpen en alle koninginnen (na zonsondergang, zodat ze niet meer gaan vliegen) tegelijk geboren te laten worden, de doppen voorzichtig openen, en dan vechten ze het zelf uit en blijft de sterkste koningin over en is je volk gered. Zonder koningin zal een volk sterven omdat er geen eitjes meer gelegd worden.

Honing maken

Stuifmeel is voer voor de jonge bijtjes en larven en nectar slaan ze op, wordt ingedikt (door hard met hun vleugels te “wapperen” creëren ze warmte in de kast waardoor het overtollige water verdampt en er honing overblijft. Deze honing is hun wintervoorraad als er geen voedsel meer buiten te halen is. Ze sluiten de honingkamers af met een laagje was.

Zwermen

Als het volk in het voorjaar erg hard groeit en er te weinig ruimte dreigt te komen zal een volk gaan zwermen. De bijen maken zich klaar voor een verhuizing en nemen voedsel mee. De koningin vertrekt en neemt een deel van de bijen mee. Daar waar de koningin gaat zitten, om bijvoorbeeld even uit te rusten of op de nieuwe plek, daar gaan ook alle bijen die ze mee heeft genomen zitten en vormt zich een tros.

Een imker kan deze zwerm “scheppen” en terug in een kast plaatsen. Bijen in een zwerm hebben een koningin en eten bij zich dus voelen zich niet bedreigt en zijn, op dat moment, ook zeker niet gevaarlijk.

Bedreigingen van de bij

• De varoa mijt, een parasiet die op de bij gaat zitten en de bij ziek maakt, oa misvormde vleugels. Je kunt de bijen hiervoor behandelen met oa tijmolie.
• Bestrijdingsmiddelen kunnen zorgen voor bijensterfte.
• De Aziatische hoornaar is een bedreiging voor de honingbij, een natuurlijke vijand.